Macierzyństwo Aliny Szapocznikow wpisane do rejestru — co dalej?

Rzeźba Aliny Szapocznikow „Macierzyństwo” w Parku im. Żołnierzy „Żywiciela” po akcie wandalizmu weszła w skomplikowany proces prawno-konserwatorski — sprawdzamy, kto odpowiada za zabezpieczenie, jakie kroki zapadły już w czerwcu i czego mogą oczekiwać mieszkańcy Żoliborza.

• Żoliborz reaguje — sprawdź, co już zrobiono w sprawie „Macierzyństwa”
• Działajmy zgodnie z prawem — kto ma obowiązek zabezpieczyć rzeźbę i co dalej

Żoliborz reaguje — sprawdź, co już zrobiono w sprawie „Macierzyństwa”

Pod koniec maja rzeźba „Macierzyństwo” autorstwa Aliny Szapocznikow została uszkodzona w wyniku aktu wandalizmu. Po zgłoszeniach od mieszkańców sprawą zajęły się służby konserwatorskie i urzędnicy dzielnicy.

10 czerwca Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął procedurę wpisania obiektu do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego — to istotny krok formalny, który otwiera drogę do fachowego zabezpieczenia i przyszłej konserwacji rzeźby.

W wyniku oględzin terenu, przeprowadzonych wspólnie przez żoliborskich urzędników, przedstawicieli Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz zarządcę terenu — Warszawską Spółdzielnię Mieszkaniową „Żoliborz Centralny” — zalecono odstąpienie od dalszej ekspozycji rzeźby w jej dotychczasowej formie ze względu na stan techniczny. Oznacza to, że w obecnym stanie dzieła nie powinny pozostawać na cokole w parku, aby nie narażać ich na dalsze uszkodzenia.

Działajmy zgodnie z prawem — kto ma obowiązek zabezpieczyć rzeźbę i co dalej

Jako właściciel gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste, użytkownik wieczysty odpowiada za stan techniczny i estetykę obiektów stojących na tym gruncie. Nawet jeśli WSM „Żoliborz Centralny” nie była inwestorem rzeźby, to jako podmiot korzystający z gruntu dopuściła do jej lokalizacji i tym samym ciąży na niej obowiązek zapewnienia odpowiedniej kondycji obiektu (odwołanie do art. 233 Kc. zostało uwzględnione w ustaleniach).

Spółdzielnia, jako właściciel rzeźby wynikający z użytkowania wieczystego terenu, powinna zwrócić się do Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wydanie szczegółowych zaleceń dotyczących formy zabezpieczenia „Macierzyństwa”. Dalsze działania konserwatorskie i ewentualne pozyskanie środków na konserwację będą możliwe dopiero po otrzymaniu tych zaleceń, po formalnym przekazaniu rzeźby do Dzielnicy Żoliborz na podstawie stosownej umowy oraz po dokonaniu wpisu do rejestru zabytków.

Należy podkreślić, że dopóki rzeźba nie zostanie formalnie przekazana i dopóki tożsamość właściciela nie będzie jednoznaczna w dokumentach, Dzielnica nie może jej przewieźć ani przeprowadzić zabiegów konserwatorskich na własną rękę — działania muszą być prowadzone w zgodzie z przepisami i we współpracy z właściwymi instytucjami.

„Macierzyństwo”

W aktualizacji przekazano, że decyzją Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków rzeźba została wpisana do rejestru zabytków ruchomych woj. mazowieckiego. Wpis potwierdza, że właścicielem obiektu jest użytkownik wieczysty terenu — Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa „Żoliborz Centralny”.

W porozumieniu z Dzielnicą Żoliborz Stołeczny Konserwator Zabytków wystąpił z wnioskiem o zastosowanie przepisów art. 50 ustawy o ochronie zabytków — zabezpieczenie polegające na oddaniu obiektu w opiekę wybranemu muzeum. Taka procedura ma umożliwić rozpoczęcie starań o środki na konserwację rzeźby oraz jej fachowe przechowanie i renowację.

Obecnie wszystkie strony czekają na decyzję dotyczącą rozpoczęcia tego postępowania i na formalne zabezpieczenie obiektu.

Rozumiemy, że to ważna sprawa dla mieszkańców Żoliborza — będziemy śledzić dalsze ruchy urzędów i konserwatorów oraz informować o kolejnych decyzjach dotyczących „Macierzyństwa” i terminach ewentualnych działań konserwatorskich.

Na podst. UM Żoliborz