W Polsce w strukturze zasiewów zdecydowanie dominuje uprawa zbóż — powierzchnia przekracza 7 mln hektarów. W obrębie zbóż wyróżnia się ich dwie formy: jarą i ozimą, które różni przede wszystkim termin siewu i wynikający z tego potencjał plonowania. Dlatego też widoczna jest dysproporcja w popularności poszczególnych form. Zdecydowanie więcej uprawia się zbóż ozimych, potwierdzają to dane choćby z 2022, w którym zboża ozime wysiano na powierzchni blisko 4,4, mln hektarów.
Jakie zboża ozime siane są najczęściej?
Obecnie nie są jeszcze dostępne dane podawane przez Główny Urząd Statystyczny o powierzchni zasiewu głównych uprawa polowych w 2023 roku. Jednak na podstawie informacji z lat wcześniejszych można jednoznacznie wywnioskować, że zdecydowanie najczęściej wysiewanym zbożem ozimym jest pszenica ozima, której areał w 2022 sięgnął blisko 2,3 mln hektarów. Jej duża popularność związana jest z wysokim genetycznym potencjałem plonowania oraz możliwością uzyskania wysokich i stabilnych plonów nawet w latach o niezbyt korzystnym przebiegu pogody.
Na drugim miejscu podium z bardzo dużą stratą do liderującej pszenicy ozimej jest pszenżyto ozime, którego uprawia się blisko 1,2 mln hektarów. Powierzchnia zasiewów jest stabilna i stanowi ponad 30% areału pszenżyta ozimego uprawianego na całym świecie.
Trzecie miejsce zajmuje żyto ozime z areałem na poziomie ponad 600 tys hektarów, jednak można zaobserwować występujący od kilku lat spadek zainteresowania tym gatunkiem. Dla porównania żyto ozime w 2020 roku uprawiano na powierzchni około 1 mln hektarów.
Spośród powszechnie uprawianych zbóż ozimych jęczmień cieszy się najmniejszą popularnością i uprawiany jest na areale wynoszącym około 0,3 mln hektarów. Jest rośliną o bardzo dobrym potencjale plonowania, jednak w warunkach ciepłej jesieni, jego rozwój jest zbyt intensywny. W tym okresie atakowany jest przez szkodniki, głównie mszyce będące wektorem wirusa BYDY, porażany jest przez choroby grzybowe. Dodatkowo wytworzona duża biomasa jesienią zwiększa ryzyko jego uszkodzenia, a nawet wymarznięcia w okresie zimowym w przypadku wystąpienia niskich temperatur bez okrywa śnieżnej.
Szeroki wybór zbóż ozimych znajduje się na tej stronie: https://osadkowski.pl/material-siewny/nasiona-zboz-ozimych--c-001101.
Termin siewu zbóż ozimych
Optymalny, agrotechniczny termin siewu jest znacznie zróżnicowany regionalnie oraz pod kątem danego gatunku. Zdecydowanie największą elastyczność w terminie siewy ma pszenica ozima i jest to jest jej niewątpliwą zaletą. Pozwala to na siew po przedplonach bardzo późno schodzących z pola, takich jak: burak cukrowy czy kukurydza na ziarno. W południowo-zachodniej i zachodniej Polsce w praktykowane są nawet siewy na przełomie listopada/grudnia.
Zdecydowanie najwcześniej należy wysiewać jęczmień ozimy, którego siew na północnym wschodzie i wschodzie kraju można rozpocząć już od 5 września. Optymalny termin agrotechniczny siewu jęczmienia ozimego kończy się około 20 września na zachodzie i południu Polski. Jednym z czynników ograniczających areał jęczmienia ozimego może być właśnie wczesny termin siewu, który praktycznie wyklucza możliwość siewu po zbiorze kukurydzy (nawet na kiszonkę) oraz po buraku cukrowym. Wymienione rośliny uprawiane są na ponad 2 mln hektarów.
Nieznacznie później wysiewa się pozostałe zboża ozime: pszenżyto ozime i żyto ozime.
Kiedy zwalczać chwasty w oziminach?
Zdecydowanie najlepszym terminem zwalczania chwastów w zbożach ozimych jest jesień, ponieważ ogranicza konkurencję chwastów z rośliną uprawną. Zasadniczo zabieg herbicydowy należy wykonać w zbożach ozimych wysiewanych w optymalnym terminie agrotechniczny, zwłaszcza w jęczmieniu ozimym, pszenżycie ozimym i życie ozimym. Obecność chwastów w tym uprawach może negatywnie pływać na pokrój roślin oraz nadmiernie zagęszczać łan, co zwiększa ryzyko występowania chorób grzybowych.
W przypadku późno sianych pszenic wchodzących w okres zimowy w fazie 2-3 liści, a nawet na początku krzewienia, ze względu na przebieg pogody, wykonanie zabiegu herbicydowego jest zacznie utrudnione. W takiej sytuacji idealnym rozwiązaniem jest przeniesienie aplikacji środka chwastobójczego na okres wiosenny. W takiej sytuacji zabieg należy wykonać możliwe szybko, bardzo dobry wyborem jest SunPak, zestaw handlowy dedykowany na powierzchnie 5 hektarów. Zwalcza on wszystkie uciążliwe chwasty jedno i dwuliścienne występujące w pszenicy ozimej.
Dużą zaletą SunPak jest możliwość jego aplikacji wiosną już od fazy 3. liści, aż do fazy liścia flagowego. W związku z tym rozwiązanie może być również wykorzystanie do zabiegu korekcyjnego w przypadku niezadowalającej skuteczności jesiennej ochrony herbicydowej.
SunPak może być stosowany we wszystkich najważniejszych gatunkach zbóż ozimych i jarych.
