10.02.2023 • Tomasz Oleszczuk
Przez ponad dwie dekady funkcjonowania Komisariatu Policji Metra Warszawskiego, przyzwyczailiśmy się do obecności policjantów na stacjach podziemnej kolejki. Często funkcjonariusze tej jednostki, oprócz zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa, podejmują również działania znacznie wykraczające poza tradycyjną pracę policjanta, jak choćby zajmując się osobami pozostającymi w kryzysie bezdomności, które przebywają na terenie Metra.
Zdjęcia: Tomasz Oleszczuk, WKS KSP
Niewiele osób ma świadomość, jak bardzo działalność Komisariatu Policji Metra Warszawskiego, związała się z codziennym życiem warszawiaków. O tym, jak wyglądały początki funkcjonowania tej jednostki, co dzieje się tam teraz i jak będzie wyglądała najbliższa przyszłość, rozmawialiśmy z komendantem tej jednostki młodszym inspektorem Robertem Głowackim.
Zdjęcia: Tomasz Oleszczuk, WKS KSP
Jak długo jest Pan komendantem w warszawskim Metrze?
Służbę w Policji pełnię od sierpnia 1994 roku. Zaczynałem jako policjant służby patrolowej, a następnie jako dzielnicowy w komisariatach podległych KRP Warszawa Ochota. Przez kolejne lata pełniłem służbę w Stołecznym Stanowisku Kierowania, przechodząc poszczególne szczeble kariery, w tym w Zespole Dyslokacji i Organizacji Służby oraz w Sekcji Sztab Policji. W lutym 2007 roku zostałem Zastępcą Komendanta. Pięć lat później powierzono mi obowiązki Komendanta, natomiast od listopada 2012 roku jestem Komendantem Komisariatu Policji Metra Warszawskiego. Tak więc od 16 lat jestem związany z tą jednostką.
Jak powstał Komisariat Policji Metra Warszawskiego, jak wyglądały jego początki i jak wygląda teraz?
Komisariat Policji Metra Warszawskiego został utworzony w lutym 1994 roku decyzją ówczesnego Komendanta Głównego Policji. Na początku siedziba tej jednostki mieściła się w gmachu Komendy Stołecznej Policji, co było związane z faktem, że w tamtym czasie Metro znajdowało się jeszcze w fazie budowy i pomieszczenia przyszłego komisariatu nie były gotowe na przyjęcie policjantów. Dopiero w kwietniu 1995 roku zostały one oddane do użytku na stacji metra Politechnika oraz w maju 1998 roku na stacji metra Centrum, tworząc jak na tamte czasy, kompletny komisariat. Obecnie od 2019 roku główna siedziba jednostki znajduje się na stacji metra Nowy Świat-Uniwersytet. To zaprojektowany od podstaw, wraz z nowoczesnym stanowiskiem kierowania, w pełni funkcjonalny obiekt, który w znaczny sposób poprawił jakość pracy oraz realizacji nakładanych na jednostkę zadań. Jest też znacznie bardziej komfortowy niż poprzednio zajmowany przy stacji metra Centrum.
Zdjęcia: Tomasz Oleszczuk, WKS KSP
Jaka jest specyfika pracy w Komisariacie Policji Metra Warszawskiego?
Sam fakt, iż jesteśmy jedynym komisariatem tego typu w kraju, świadczy o pewnego rodzaju specyfice funkcjonowania. Zakres naszych działań można niewątpliwie porównać do zadań wykonywanych przez Komisariat Kolejowy. Aktualnie Komisariat Policji Metra Warszawskiego obejmuje ciąg komunikacyjny dwóch linii metra M1 oraz M2 (przebiegających przez 9 dzielnic), o łącznej długości 42 km, na których usytuowanych jest 39 stacji. Właściwość terytorialna jednostki obejmuje stacje umiejscowione pod powierzchnią ziemi, których elementy składowe stanowią antresole, perony, pasaże handlowe, parking podziemny w rejonie stacji metra Centrum oraz 206 placówek, w których prowadzona jest działalność usługowo-handlowa. Ponadto chciałbym podkreślić, iż na przestrzeni kilku najbliższych lat planowane jest także oddanie do użytku trzech kolejnych stacji na terenie dzielnicy Bemowo, tak więc nasz rejon zostanie zwiększony do 42 stacji, a sumaryczna długość linii będzie wynosiła ok. 45 km. – co niewątpliwie będzie dla nas kolejnym wyzwaniem w zakresie zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa pasażerom metra.
Z czym najczęściej stykacie się w służbie? Jakich przestępstw w metrze jest najwięcej?
Najczęściej mamy do czynienia z uszkodzeniami mienia oraz drobnymi kradzieżami, (w tym kradzieżami kieszonkowymi), a także malowaniem graffiti. Należy podkreślić, że każdego dnia ok. 700 tys. pasażerów korzysta z metra, co w kontekście pozornej anonimowości oraz dużego przepływu ludzi, niewątpliwie przyciąga potencjalnych sprawców. Jest to dla nas duże wyzwanie – wymagające czujności i bacznego obserwowania zachodzących zjawisk społecznych w tym środowisku. Oczywiście, kiedy trzeba, to zdecydowanie działamy. Na co dzień współpracujemy ze Strażą Metra, Oddziałem Prewencji Policji w Warszawie, właściwymi wydziałami KSP oraz Komendami Rejonowymi, przez których teren przebiegają linie metra. Ważnym zadaniem, jakie realizujemy, jest także przeciwdziałanie potencjalnym zagrożeniom o charakterze terrorystycznym – mam tu na myśli pozostawione na terenie stacji różnego rodzaju niezidentyfikowane pakunki czy bagaże, a także anonimowe informacje o podłożeniu ładunków wybuchowych, które każdorazowo wymagają uruchamiania stosownych procedur.
Zdjęcia: Archiwum KP Metra Warszawskiego
Co z wydarzeń związanych ze służbą w metrze utkwiło Panu najbardziej w pamięci?
Niewątpliwie w ciągu kilkunastu lat było wiele takich zdarzeń – czasami bardzo tragicznych w skutkach. Jednak są też inne historie, jedna z takich, która mi utkwiła w pamięci, wydarzyła się listopadzie 2013 roku. Wtedy między stacjami Centrum i Politechnika doszło do poważnej awarii nowo wdrożonego do użytku pociągu Inspiro. W wyniku intensywnego zadymienia stacji oraz składu pociągu pasażerowie ulegli panice i zaczęli schodzić w torowisko, gdzie znajdują się urządzenia-instalacje pod wysokim napięciem. Jednak w efekcie skoordynowanych działań służb, w tym sprawnej ewakuacji żaden z pasażerów nie doznał poważnych obrażeń.
Metro jest także miejscem różnego rodzaju zabezpieczeń imprez masowych i uroczystości odbywających się na terenie m. st. Warszawy. Należy tu wymienić odbywające się w stolicy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej „Euro 2012” z funkcjonującą nieopodal stacji metra Centrum strefą kibica, w której w kulminacyjnych momentach znajdowało się ponad 100 tys. kibiców – wówczas przez wiele dni pracowaliśmy w warunkach pełnej dyspozycyjności często, wpadając na chwilę do domu tylko po to, aby zabrać czyste ubrania i choć chwilę się przespać.
Największy sukces w pracy jednostki to...?
To przede wszystkim utrzymanie wysokiego poziomu stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz poczucia bezpieczeństwa wśród pasażerów – co wielokrotnie znajdowało potwierdzenie w badaniach opinii społecznej publikowanych przez warszawskie Metro. Każdego dnia nasi policjanci patrolujący kilometry podziemnych peronów dbają, aby te setki tysięcy pasażerów bezpiecznie dotarły do domów.
Każda kolejna stacja oddawana do użytku wiąże się ze wzmożonym ruchem pasażerów, a także zwiększającym się zakresem i rejonem działania naszych policjantów. Oczywiście radzimy sobie, ale w przypadku powstania trzeciej linii metra najprawdopodobniej będzie istniała potrzeba rozbudowania struktury etatowej naszej jednostki.
Jakim sprzętem dysponujecie i co jest charakterystyczne dla jednostki?
Wyposażenie, jakim dysponujemy, nie różni się znacząco od sprzętu wielu innych jednostek Komendy Stołecznej Policji. Niemniej jednak w ostatnich latach zauważalny jest ogromny postęp technologiczny dotyczący również naszej jednostki. Mam tu na myśli nowoczesne pojazdy, w tym wykorzystujące napędy hybrydowe, uzbrojenie, wyposażenie osobiste policjantów, w tym realizujących zadania w ramach Nieetatowej Grupy Rozpoznania Minersko Pirotechnicznego, nowoczesne technologie przekazu oraz transmisji danych czy dozoru pomieszczeń. To także nowoczesne stanowisko kierowania z dostępem do kilku tysięcy kamer systemu CCTV monitoringu wizyjnego metra, jak również systemu miejskiego, które z uwagi na specyfikę jednostki jest nieodzownym narzędziem naszej pracy. Kolejnym przykładem może być terminal umożliwiający połączenie osób z niepełnosprawnościami z dyżurnym jednostki, a tym samym zminimalizowanie tzw. bariery w komunikacji – gdzie połączenie może być realizowane równolegle z udziałem tłumacza języka migowego, tzw. połączenie trójstronne.
Zdjęcia: Archiwum KP Metra Warszawskiego
Zajmujecie się również profilaktyką. Jak się prowadzi takie działania, w komisariacie działającym w metrze?
To przede wszystkim właściwa organizacja służby i koordynacja działań uwzględniających bieżące zadania i priorytety jednostki. Szczególną uwagę przywiązujemy do tzw. szczytów komunikacyjnych oraz pory wieczorowo nocnej, co przekłada się na kierowanie do służby adekwatnej liczby policyjnych patroli, w tym patroli wywiadowczych. Stale monitorujemy też teren działania jednostki, wykorzystując wspomniane wcześniej systemy monitoringu wizyjnego. Na podstawie analizy zagrożenia przestępczością i wykroczeniami, a także pozyskiwane z wielu źródeł informacje dyslokujemy służby patrolowe. Monitorujemy też liczbę i geografię zdarzeń, co pozwala na rozpoznanie i podejmowanie niezbędnych działań. Bardzo ważnymi elementami są również współpraca z podmiotami policyjnymi, jak i poza policyjnymi działającymi na rzecz bezpieczeństwa, optymalne wykorzystanie dostępnych technologii, zarówno do zapobiegania, jak i zwalczania przestępczości oraz zaangażowanie policjantów wszystkich komórek jednostki w działania profilaktyczne. Bardzo duże znaczenie ma także zapewnienie maksymalnie krótkiego czasu reakcji na zdarzenie, widoczność patroli na stacjach metra oraz efektywność ich działania w ramach służby patrolowo-interwencyjnej i wywiadowczej.
Duże znaczenie przywiązujemy do zadań realizowanych przez policjantów prewencji kryminalnej. Wielokrotnie pasażerom, właścicielom i pracownikom placówek usługowo-handlowych przekazujemy informacje związane z zagrożeniami, w tym prowadzimy akcje informacyjno-profilaktyczne dotyczące osób znajdujących się w kryzysie bezdomności zawierające dane o adresach oraz numerach ośrodków i instytucji pomocowych, m.in. schroniskach, noclegowniach, jadłodajniach czy łaźniach.
W ramach podejmowanych działań na stałe współpracujemy też z kilkoma organizacjami zajmującymi się osobami w kryzysie bezdomności m.in. z Kamiliańską Misją Pomocy Społecznej, ze stowarzyszeniem Itaka, z fundacją Dzieci Niczyje oraz stowarzyszeniem Lekarze Nadziei. Właśnie ludzie z tych organizacji często z naszymi policjantami odwiedzają miejsca, gdzie przebywa dużo osób bezdomnych, proponując im pomoc doraźną lub systemową.
Zdjęcia: Archiwum KP Metra Warszawskiego
Prowadzimy także „Lekcje bezpieczeństwa w metrze” skierowane do przedszkoli oraz szkół podstawowych. Aby zwiększyć zasięg oddziaływania prewencyjnego, nawiązaliśmy również współpracę z firmą zajmującą się reklamą zewnętrzną. Na przestrzeni ostatnich lat na monitorach znajdujących się w pociągach oraz stacjach metra systematycznie emitowane były informacje o zagrożeniach, a także bezpiecznych i pożądanych zachowaniach, jak również spoty w postaci pięciu autorskich filmów prewencyjnych, które dotyczyły przeciwdziałania kradzieżom kieszonkowym.
Jak wygląda współpraca pomiędzy jednostką a Zarządem Metra?
Przede wszystkim jest to bieżący kontakt oraz cykliczne spotkania dotyczące współdziałania, szczególnie w zakresie zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa na terenie Metra, w tym zabezpieczeń policyjnych w trakcie planowanych na terenie m. st. Warszawy imprez masowych i uroczystości, neutralizacji zaistniałych sytuacji kryzysowych oraz koordynacji służb w ramach ćwiczeń. Nasza współpraca dotyczy również modernizacji pomieszczeń służbowych wykorzystywanych przez jednostkę. Na co dzień współdziałamy również z dyrektorami pionów ds. Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, ds. Przewozów, a także Szefem Straży Metra.
Jakie nowoczesne technologie mogą znaleźć się w służbie w przyszłości?
Biorąc pod uwagę dynamiczny rozwój nowoczesnych technologii trudno jednoznacznie określić, które z nich mogą znaleźć zastosowanie w służbie w przyszłości. Niewątpliwie powinny to być rozwiązania (w tym w zakresie wyposażenia i uzbrojenia) zwiększające bezpieczeństwo funkcjonariuszy oraz ułatwiające pracę w terenie. Być może w niedalekiej przyszłości będą to również autonomiczne pojazdy oraz systemy monitoringu, specjalistyczne – inteligentne oprogramowania wykorzystywane do walki z nowymi formami przestępstw, w tym szczególnie w zakresie cyberprzestępczości oraz narzędzia umożliwiające w czasie rzeczy wistym analizowanie informacji pochodzących z różnych źródeł – oparte o technologie informacyjne, komunikacyjne czy wizualne.
Wybiegając trochę myślami do przodu, jaka przyszłość czeka jednostkę, której jest Pan komendantem?
Mając na względzie dynamiczny rozwój infrastruktury miejskiej w tym metra, a także systematyczny wzrost liczby pasażerów, potencjalne zagrożenia oraz rosnące oczekiwania społeczne w zakresie bezpieczeństwa, konieczność funkcjonowania specjalistycznej jednostki tego typu jest w pełni uzasadniona. Niewątpliwie biorąc pod uwagę rozwój nowoczesnych technologii, w tym tzw. inteligentnego transportu publicznego w ramach wizji smart city, stan etatowy jednostki oraz jej struktura w przyszłości będą poddawane analizom i z pewnością będą ulegały stosownym zmianom.
Dziękuję za rozmowę.
